Hoe ga je om met een verslaafde?

In deze blog neem ik je mee in de do's en don’ts van het omgaan met een verslaafde. Misschien dat jouw man of vrouw verslaafd is, misschien één van je ouders, een familielid, vriend, vriendin, compagnon of collega. Wie het ook is, het zal je waarschijnlijk pijn doen diegene zo te zien en misschien vraag je je af hoe je die persoon kunt helpen. 

Voor jou is het helder

Super vaak heb ik te maken met mensen die zeggen 'helemaal niets te begrijpen' van wat de verslaafde in kwestie doet en niet doet. Het is voor hen heel helder dat deze persoon alles kapot maakt in zijn of haar leven en veel beter af zou zijn door te stoppen met drugs, drank of overeten.

‍

Dat het voor jou heel helder is hoe het allemaal zit, wil niet zeggen dat dat voor de persoon in kwestie ook zo is. Ook niet als jij dit (tot vervelens toe) blijft herhalen.

‍

We hebben nu eenmaal blinde vlekken: dingen waarvan we niet graag willen dat ze zo zijn en die we daarom ontkennen. Net als dat jij helderder kan zien wat er misgaat in die ander z’n leven, dan bij jezelf, kan de ander dat ook makkelijker bij jou, dan bij hemzelf. Het is gewoon menselijk om niet goed onder ogen te kunnen komen hoe je ervoor staat in het leven.

Vastzitten

Wat ook zo kan zijn is dat de ander het wel aardig helder ziet en het (vaak) met je eens is dat hij zou moeten stoppen, maar het hem gewoon niet lukt om eruit te komen. En ook dat wekt veel onbegrip op bij naasten en buitenstaanders.

‍

Vaak wordt dan vanuit frustratie om de situatie gedacht en vol oordeel gezegd dat diegene er gewoon niet ‘écht uit wil komen’. En daar zit een kern van waarheid in, maar het zit net wat genuanceerder. Want, diegene wil zich wel beter voelen, maar zoekt oneindige mogelijkheden hoe dit kan zonder zijn guilty pleasure op te hoeven geven.

‍

Er wordt vaak eindeloos gezocht naar de ‘perfecte balans met’ in plaats van de keuze om volledig zonder te gaan. Als buitenstaander zie je veel eerder dan diegene zelf dat die perfecte balans nooit gevonden gaat worden, dat diegene om de hete brei heen zit te draaien en dat kan heel frustrerend zijn.

De baten zijn (nog) groter dan de kosten

Om je wat meer begrip te geven voor degene waar je je zorgen om maakt: je kunt er vanuit gaan dat zolang iemand drugs, drank of ongezond eten blijft nemen, deze persoon de baten van dit blijven nemen groter vindt dan de kosten. Oftewel: deze persoon heeft (diep van binnen) de overtuiging dat stoppen hem meer gaat kosten, dan door blijven gaan zoals hij nu doet. 

‍

Ook als hij soms of zelfs vaak zegt volledig te willen stoppen. Dat voelt diegene op dat moment dat hij dat zegt oprecht wel, maar later is dat gevoel verdwenen en gaat iemand toch weer overstag. En het is ook niet zo dat iemand per se wél wil blijven drinken bijvoorbeeld. Hij wil vooral niet niet drinken.

Herken je dit?

Heb jij ook guilty pleasures? Misschien drink je alcohol of eet je graag chocola. Misschien kan je iets van jezelf in de ander herkennen? Bijvoorbeeld dat je het ene moment jezelf voorneemt geen chocola meer te nemen en het andere moment het andere doet? En misschien weet je uit eigen ervaring hoe frustrerend het is dat je verlangt naar iets, wat je eigenlijk ook weer niet wilt hebben.

‍

Het helpt je om je meer verbonden te voelen als je naar dit soort gedrag van jezelf eerlijk kijkt en ziet dat je misschien best wel dingen hetzelfde doet als de persoon waar je je zorgen over maakt.

Angst om te stoppen 

Onder verslaafden zijner hele diepe angsten die gepaard gaan met stoppen. Ze zijn bang om zichzelf en/of anderen te verliezen, als ze dat zouden doen. En deze angst voelt als echtdoodsangst of alleen achterblijven (wat ook doodsangst is). Het gaat echt heel diep.

‍

Stel dat jij zou moeten stoppen met jouw guilty pleasure(s) zoals drugs, drank, chocola of junkfood, van jezelf of anderen, hoe zou je je dan voelen? Misschien kan je je hierin oprecht invoelen, zodat je de ander beter kunt begrijpen? Neem even de tijd en voel hoe het voelt als je je een leven met nooit meer jouw guilty pleasure voorziet. De meeste mensen worden heel benauwd van dit idee. En dit gevoel is de (doods)angst waar ik het net over had.

Het waarom is niet écht duidelijk 

Het kan ook zo zijn dat je nu denkt 'ja, maar waarom zou ík moeten stoppen? 'Ik ben niet verslaafd.' Of: 'zo erg zijn mijn problemen niet, dus dat is niet hetzelfde. Die ander maakt het echt veel bonter dan ik'. En dit is wat veel mensen, net als degene waar je je zorgen om maakt en net als jij dus misschien ook, vaak denken. Zij zien niet (altijd) dat het écht nodig is om te stoppen. Hoe helder het voor anderen ook kan zijn dat zij wel degelijk baat zouden kunnen hebben bij stoppen. 

‍

Want stel nu dat ik tegen je zou zeggen: stop nou maar met drugs, drank, chocola en junkfood, omdat je wel degelijk problemen in je leven hebt die hierdoor veroorzaakt worden. Hoe veel of weinig je hier ook van neemt. Je zou nu niet direct overtuigd zijn en meteen stoppen toch?

Het gaat niet om jou

Het gaat er niet omdat jíj overtuigd bent over wat die ander zou moeten doen. Het gaat erom dat de ander daarvan overtuigd raakt. En als je ziet dat het jou niet lukt om de ander te overtuigen, kan je niets beters voor jezelf en de ander doen, dan je volledig op jezelf gaan richten en de ander meer los te laten.

‍

Ga in volle overgave in de reflectie stand en stel jezelf vragen als: 'waarom wil ik per se dat diegene stopt?' 'waarom is het gebruik van diegene erger dan mijn eigen gebruik van guilty pleasures?' 'waarom laat ik die persoon steeds over mijn grenzen gaan?' Dit soort vragen.

‍

De meeste mensen die leven met iemand met een verslaving hebben het gevoel zichzelf weg te cijferen voor de ander. En ik snap dat gevoel, maar het is handig te kijken voor wie je dit nou precies doet.

Zie helder wat er gebeurt 

Als je helder kijkt, zie je dat alles waarvan je denkt het voor de ander te doen of over te hebben, je dat altijd allemaal voor jezelf doet. Alles wat je (in het leven doet) komt allemaal terug bij jezelf.

‍

Kan het zijn dat jij bang bent om jouw naaste te verliezen en zonder hem ‘alleen’ verder te moeten gaan? Kan het zijn dat je de pijn niet langer wilt voelen, van wat je ziet dat hij zichzelf aan doet? Kan het zijn dat je de onmacht niet wilt voelen, van dat het je niet lukt om de ander te veranderen?

‍

Dat je wilt dat de ander verandert en uit z’n verslaving komt, wil je uiteindelijk (ook) voor jezelf. En dat is niet erg, het is alleen goed om dat scherp te hebben. Want jouw naaste voelt (onbewust) goed aan dat jij belang hebt bij zijn of haar herstel. En dat je hem (ook) wilt helpen vanuit eigen belang. En dit is wat veel mensen erg vervelend vinden: dat anderen zeggen het beste met hem of haar voor te hebben, maar feitelijk (ook) erg met zichzelf en hun eigen belangen bezig zijn.

Zoek de antwoorden in jezelf

Misschien vind je mijn analyse en vragen confronterend. Maar ik hoop met heel mijn hart dat jij de antwoorden van de situatie waar je in zit en de pijn die je hebt, gaat zoeken in jezelf. Want alleen op die manier kan jij de regie terugpakken over je eigen leven. Dit kan niet door constant met (alleen) met de ander bezig te zijn.

‍

Met jouw eigen zelfonderzoek kan het maar zo zijn dat jouw gedrag verandert. Misschien zal je je grenzen anders en harder aangeven naar de persoon in kwestie. Misschien zal je oprecht voelen dat het zo genoeg geweest is en dat de ander moét veranderen, omdat je het leven met diegene anders niet waard vindt. En misschien laat je oprecht je kwetsbaarheid zien aan jouw naast en laat je weten, zonder oordeel, dat je diegene mist, van hem houdt en hier samen uit wil komen.

Dit kan effect hebben

En het bijzondere is dat waar (eventueel) gezeur en gezever totaal averechts werkt, kunnen oprechte grenzen, uitgesproken behoeftes en kwetsbaarheid wél effect hebben.

‍

Ga er vanuit dat de ander precies aanvoelt wanneer jij zuivere intenties met hem hebt en oprecht bent. Als jij de ander bijvoorbeeld alleen maar wilt fixen, zodat je jezelf niet meer eenzaam voelt, gaat dit ‘m nooit worden.

‍

Misschien is deze blog wat confronterend en hard voor je. Misschien dacht jij dat de ander alleen moest veranderen en dat alles bij de ander ligt. Ik bedoel het goed. Ik wil je laten zien dat je wel degelijk iets kunt doen, maar dat de oplossing van jullie probleem beter in jezelf kunt zoeken, dan in de ander. Laat die ander meer los, hoe moeilijk dit ook is en werk volledig aan jezelf. Dan zal je zien wat er gaat ontstaan.

Ik begrijp je heel goed

Ook ik heb in mijn leven te maken gehad met verslaving van mensen waar ik veel van hou. Ook ik heb me oneindig zorgen gemaakt en gevoelens gehad van de ander meer gunnen dan deze kwaliteit van leven. Ook ik heb ervaren hoeveel pijn het kan doen om je machteloos te voelen.

‍

En ook ik heb van alles geprobeerd om mijn omgeving te veranderen. Maar pas toen ik stopte met me met mijn naasten bezig te houden en me volledig ging richten mijzelf veranderde er wat. Ik kwam niet alleen zelf uit mijn destructieve middelengebruik, maar mijn relaties werden stuk voor stuk beter én doordat mijn naasten mijn transformatie ook zagen werd hun middelengebruik minder of stopte ook. 

Voor jou kan het veranderen

Jouw gevoel over de situatie waar je nu in zit kan veranderen, zonder dat de andere persoon direct verandert. Kies voor jezelf en je voelt je meteen al beter, niet meer afhankelijk van de ander. Vrijer! En dat wens ik je met heel mijn hart.

‍

Heel veel sterkte voorde situatie waar je in zit. Als je wilt, mag je de persoon in kwestie altijd liefdevol naar mijn site verwijzen. Of laat hem deze blog lezen, zodat hij weet dat je ook bereidt bent om naar jouzelf te kijken. En niet alleen naar hem. En misschien kan hij zien wat ik voor hem zou kunnen doen. Maar als er geen interesse is, laat het los en richt je op jezelf. Wil je meer weten van verslaving? Scroll naar beneden voor gerelateerde blogs.

‍