Hoe kom je van stress af?

Stress: wat is het en hoe kom je er vanaf? In deze blog vertel ik je het verschil tussen instant stress en chronische stress. En ik neem je mee hoe je jouw basis stress niveau structureel kunt verlagen.

Wat is stress?

Om erachter te komen wat je nou precies kunt doen om stress weg te werken, is het handig te weten wat stress precies is. Google kan je verder helpen in het verschaffen van informatie over alle chemische reacties en fysiologische aspecten van stress. Zoek dit vooral op, als je dit interessant en relevant vindt. Deze blog gaat meer over wat je bij jezelf kunt opmerken en voelen, als we het over stress hebben.

‍

Stress voelt voor de meeste mensen als onrust of beweging in je lijf. Zo simpel is het. Het kan lichamelijk voelen als iets wat in je is aangewakkerd en maar niet rustig wil worden. Wat je ook doet. Lichamelijk uit stress zich in niet stil kunnen zitten, overactief zijn, veel praten of je kunt juist een soort ‘freeze’ stand ervaren: je wilt vanalles, maar er komt niets uit je. En je begrijpt maar niet waarom je niet gewoon doet wat je moet doen.

‍

Geestelijk uit stress zich vaak in een onrustig, paniekerig en piekerend hoofd. Je zoekt steeds oplossingen voor je problemen of zorgen. Vaak redeneer je in cirkeltjes en kom je hier niet uit. En als je deze al oplossing en voor je problemen vindt, dient zich alweer een nieuw probleem aan. Je kunt niet meer loslaten en vertrouwen.

Wat is instant stress?

Instant stress is stress wat zich ineens voordoet. Je moet bijvoorbeeld ineens super hard remmen om niet te botsen met een auto voor je en krijgt van binnen een adrenaline shot. Je voelt je hart harder en sneller kloppen en het duurt even tot je weer rustig bent.

‍

Instant stress komt door incidenten die je daadwerkelijk direct in gevaar brengen (zoals het voorbeeld met de auto) of waarvan je primaire systeem voelt dat ze je in gevaar brengen. Dit laatste is bijvoorbeeld als iemand iets lelijks tegen je zegt, je onterecht ergens verantwoordelijk voor stelt of als iemand je afwijst. Je primaire systeem voelt dat een voorbode voor sociale uitsluiting en alleen achterblijven. En vanuit je natuur is dit één van de grootste risico’s voor je overleving. Je voelt dus gevaar en dit uit zich in adrenaline en stress.

Je staat direct ‘aan’

Wat je kunt merken is dat je van instant stress factoren ‘aan’ gaat staan oftewel: alert wordt. Iets triggert jou, je staat ineens op scherp en je gaat handelen. Je reageert het liefst zo snel mogelijk om de dreiging af te wenden en weer naar een rustig basisgevoel terug te keren.    

Wat is chronische stress?

Als je, door een overload aan instant stress triggers of één hele grote, eigenlijk niet meer terug kunt keren naar een niveau van basis rust, heb je misschien last van chronische stress. Ontspannen lukt dan niet of nauwelijks meer en je ervaart steeds meer instant stress triggers. Hierdoor kan je in een over-alerte staat komen, waarin je je constant opgejaagd, gehaast en ‘aan’ voelt.

‍

Slapen of rusten lukt niet of nauwelijks, want op het moment van loslaten en in slaap zakken schrik je als het ware weer wakker. Doordat je weinig (diepe) slaap krijgt, wordt je steeds alerter en gestrester en kan het voelen alsof je langzaamaan de controle kwijt raakt en helemaal uit je natuurlijke slaap en waak ritme raakt

Wat veroorzaakt chronische stress?

Ok, incidenten of stress triggers veroorzaken dus instant stress. En als de instant stress te veel wordt en je dit niet goed weet te verwerken, gaat het zich opslaan in je lijf. Onverwerkte stress wordt opgeslagen als ‘pijnpunten’ of met een zwaar woord kan je dit trauma noemen.

‍

Jouw lichaam kan op een gegeven moment zo vol zitten met deze pijnpunten van eerder in je leven, dat met de minste of geringste (instant) trigger in het hier en nu (al) deze pijnpunten naar boven komen. Je bent dan super snel geïrriteerd, overprikkeld en gestrest. Jouw basis stress niveau is hoog en dit ervaar je al een (hele) tijd. Dit mag je dan gerust chronische stress noemen.

Hoe komt het dat we stress opslaan?

Van nature gaan honden trillen als ze iets stressvols hebben meegemaakt. Mensen ook, maar we onderdrukken dit om dit niet te voelen of om niet aan anderen te laten merken dat we bang waren. Maar we onderdrukken niet alleen trillen, we onderdrukken allerlei lichamelijke uitingen van het lichaam om van stress af te komen zoals bijvoorbeeld huilen, boosheid, en (dierlijke) seksuele behoeften.

‍

De mens heeft het tot een kunst verheven om te doen alsof al deze dingen er niet zouden moeten zijn en alsof we zonder zouden kunnen. Op heel veel natuurlijke dingen om stress af te vloeien ligt een taboe of schaamte, waardoor we stress uit het lichaam niet uit het lichaam laten, maar opslaan. Als jij je bijvoorbeeld boos voelt, maar niets zegt óf dat wat je zegt niet de emotionele lading geeft wat het nodig heeft, omdat je bang bent om de ander te verliezen of pijn te doen, slaat deze energie zich op in je lichaam.

Gebruik van drugs, drank en eten

In plaats van ons te uiten op een manier die helpt om stress af te vloeien, zoeken de meesten van ons heil in drugs, drank of eten om van negatieve emoties of stress af te komen. Helaas zitten de dingen waar we dan naar grijpen vol met stoffen die ons lichaam niet goed kan verwerken. Drugs, alcohol en bijvoorbeeld geraffineerde suiker (suiker uit taart, snoep, koek of ijs) is vreemd voor het menselijk lichaam en de lever draait overuren om deze (giftige) stoffen uit ons systeem te halen.

‍

Je lichaam ervaar dan feitelijk nog meer stress door jouw levensstijl, dan dat het al had van alle opgeslagen stress en de stress uit her hier en nu..

Waar komt stress vandaan?

Het simpele antwoord hierop op de vraag waar stress vandaan komt is: de natuur. De mens komt (net als dieren, planten en andere organismen) uit de natuur en de enige taak die de mens heeft is overleven. Stress (in de vorm van adrenaline bijvoorbeeld) is nodig om ‘aan’ te gaan en alert te zijn als het nodig is. Als je alles wel best zou vinden, zou je niet lang overleven. Je hebt stress dus echt nodig, om te overleven.

‍

We zijn als mens niet onverschillig, we willen (over)leven! Dus een stressvrij leven ga je nooit hebben. Maar een tandje minder kan in veel gevallen zeker én is juist nodig om jouw voortbestaan zeker te stellen. Want je voelt waarschijnlijk zelf ook wel aan dat te lang in stressvolle situaties zitten, jouw leven én kwalitatief naar beneden haalt én ervoor kan zorgen dat je ziek wordt (en dat het dus jouw overlevingskansen vermindert).

‍

Als je goed kijkt zie je dus dat jouw (chronische) stress niveau wordt veroorzaakt door

1) stresstriggers in je omgeving in het hier en nu

2) je omgang met deze triggers en emoties door middelen te nemen die je nog meer stress geven

3) opgeslagen stress

Hoe kom je van stress af?

Waar moet je dan beginnen om je stress niveau drastisch te verlagen? De meest directe manier om stress te verlagen is door je levensstijl te veranderen. Het lijkt omslachtig, omdat je misschien denkt dat het beter is om prikkels uit je omgeving te elimineren. Je snoert je kinderen bijvoorbeeld de mond, om van de stress in je oren af te komen. Je vermijdt een conflict met je partner, om niet nog meer stress te krijgen. Of je meldt je een dag ziek op werk, zodat je even rust en minder stresstriggers krijgt.

‍

Maar feitelijk is er een limiet aan in hoeverre je (stress) triggers uit je omgeving kunt vermijden of elimineren. Ze zullen er altijd zijn en blijven. En daarbij is het zo dat je huidige levensstijl er toe leidt dat (instant) stress triggers uit je omgeving veel groter worden, dan dat ze feitelijk zijn. Je voelt alles intenser, doordat jouw basis stress niveau hoog is door het nemen van middelen. Je emmer zit al vol en elke druppel is al snel te veel.

Stress doorvoelen

Je zal moeten leren om stresstriggers er gewoon te laten zijn, je zal moeten leren ze niet te vermijden door (onbewust) je omgeving te bewerken om jou niet meer te triggeren en/of je zal moeten leren ze niet weg proberen te werken met drugs, drank of eten.

‍

Als je in plaats hiervan leert stress te doorvoelen zal het effectief uit je lichaam afvloeien. Zowel de instant stress als de reeds opgeslagen stress, wordt dan langzaam maar gestaag effectief door jouw systeem opgeruimd. Je basis stress niveau wordt lager en je voelt je veel relaxter. Je emmer is leeg en met elke druppel die erin komt weet je raadt. Je werkt 'm zo snel mogelijk uit je emmer weg, om weer ruimte te hebben voor eventuele volgende druppels.

Je levensstijl veranderen

Op het moment dat jij je levensstijl gaat veranderen, zal je in een stroomversnelling gaan komen op het gebied van het legen van jouw emmer en dus het verlagen van jouw basis stress niveau. Stop jij bijvoorbeeld met drugs, alcohol of andere ‘troep’, dan gaat je systeem opruimen.

‍

Je natuurlijke uitingen om stress af te vloeien komen terug. En op den duur komen, doordat je meer ontspannen bent en meer ruimte hebt, ook onverwerkte stress of pijnpunten van eerder uit je leven naar boven. Klaar om verwerkt te worden.

De enige weg

Het veranderen van je levensstijl de enige weg naar het écht verminderen van chronische stress én gesteld staan voor alle instant stress triggers die er in een mensenleven op je pad kunnen komen. Je kunt (nog jaren) proberen je omgeving te veranderen en alles en iedereen zo bewerken dat jij geen last van stresstriggers van hen ervaart.

‍

Ook kun je nog jaren proberen je opgeslagen stress oftewel trauma’s proberen weg te werken met therapie. Maar zolang jij middelen blijft nemen, zullen deze pijnpunten nooit écht goed doorkomen en verwerkt kunnen worden. Het stoppen met middelen, is hierdoor by far de beste therapie die je jezelf kunt wensen. Het schoont je op en je zal eindelijk échte innerlijke rust ervaren. Lees Scroll naar beneden om meer blogs over levensstijl (verandering) te lezen.